გამშრალ ხაჭოს კვერებს დასალბობად ალაგებენ თიხის ქოთანში. ჰერმეტულობის და მუდმივი ტემპერატურის შესანარჩუნებლად ქოთანი შეიძლება მიწაში იყოს დაფლული. ასე ლბება ხაჭოს კვერები დაახლოებით 1,5-2 თვის განმავლობაში. ლბობის პროცესში გარედან იკიდებს „კეთილშობილ ობს“, რომელიც გემრილიცაა და სასარგებლოც. ობიანი კანის შიგნით ხაჭოს კვერები ლბება და ოქროს ფერს იღებს.

ომში, სხვა შესაბამის საგზალთან ერთად, ფშაველ მეომრებს საკვებად, გამძლეობისა და სიმსუყის გამო, სწორედ დამბალხაჭო მიჰქონდათ.

დღეისთვის ფშავსა და ფშავლებით კომპაქტურად დასახლებულ სოფლებში კვლავაც შემორჩენილია დამბალხაჭოს დამზადების ტრადიცია.

2011 წლის სექტემბრის თვეში საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მიერ დარეგისტრირდა დამბალი ხაჭოს (დამბალხაჭოს) ქართული (ფშავი და თიანეთის რ-ნი) ადგილწარმოშობის ადგილი.

2014 წელს, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ დამბალხაჭოს არამატერიალური ძეგლის სტატუსი მიანიჭა.

დამბალხაჭო

დამბალხაჭო

დამბალხაჭო

დამბალხაჭო